Omdlenia, zawroty głowy i chwilowe utraty przytomności

Stwierdzenie przyczyny omdleń, zawrotów głowy i utraty przytomności może sprawić lekarzom trudność. Objawy tego rodzaju są bardzo uciążliwe i przekładają się znaczące ograniczenie sprawności. Istnieje kilka problemów, które sprawiają, że objawy te są tak trudne do wyeliminowania u pacjentów z migotaniem przedsionków.

Po pierwsze występują one bardzo często w starszych grupach wiekowych, które to są najbardziej narażonych na migotanie przedsionków. Po drugie w większości przypadków migotanie przedsionków nie jest główną przyczyną tych objawów (chyba że tempo migotania jest bardzo szybkie lub bardzo powolne). Wreszcie migotanie przedsionków może pośrednio przyczyniać się do wystąpienia udaru lub ograniczonej zdolności chorych do radzenia sobie z odwodnieniem, infekcjami i innymi czynnikami stresogennymi powodującymi spadek ciśnienia krwi oraz z lekami stosowanymi w leczeniu migotania przedsionków.

Mylące bywa także to, że pojęcia „wrażenie oszołomienia”, „zawroty głowy”, „zamroczenie” i „omdlenie” są często używane zamiennie. Właśnie z tego powodu konieczne są praca zespołowa, cierpliwość i dbałość o szczegóły. Musisz być dobrze przygotowany(-a) do wizyty u lekarza, aby pomóc mu w postawieniu poprawnej diagnozy.

Kiedy zauważysz u siebie którykolwiek z tych objawów, warto zanotować wszystkie cechy występujące przed napadem, w jego trakcie i po nim. Najlepiej to zrobić krótko po napadzie, gdy masz zdarzenie jeszcze świeżo w pamięci.

Jeśli do zdarzenia doszło przy świadkach, zapytaj ich, co zaobserwowali, i w miarę możliwości poproś o pójście z tobą do lekarza. Jeśli otrzymasz pomoc od ratownika medycznego, postaraj się uzyskać wszelkie zapisy ciśnienia krwi lub tętna wykonane podczas interwencji.

Na co należy zwrócić uwagę w przypadku napadu?

Jednym z najważniejszych aspektów, na których skoncentruje się lekarz, jest to, czy doszło do utraty przytomności. Wiele przyczyn uczucia omdlenia powoduje obniżenie sprawności w postrzeganiu otoczenia, ale nie prowadzi do utraty przytomności.

Nadal możesz reagować na bodźce i być w stanie otworzyć oczy, aby nawiązać kontakt z członkiem rodziny lub osobą postronną. Jeśli zdecydowanie doszło do utraty przytomności, spróbuj ustalić, przez jak długo byłeś(-aś) nieprzytomny(-a), zwłaszcza jeśli ktoś był świadkiem tego zdarzenia.

Warto pamiętać, że gdy ktoś się tobą opiekuje, gdy jesteś nieprzytomny(-a), minuta lub dwie mogą się tej osobie wydawać znacznie dłuższym okresem. W związku z tym szczególnie przydatne okażą się wszelkie obiektywne pomiary i obserwacje.

Przywiązuje się do tego aż tak dużą wagę, ponieważ utrata przytomności z powodu zaburzeń rytmu serca jest szczególnie istotnym objawem. Przyczyny utraty przytomności spowodowane głównie zaburzeniami rytmu serca zwykle trwają krócej niż jedną minutę, a jeśli trwają one dłużej, to bardziej prawdopodobne są inne przyczyny.

Inne spostrzeżenia:

  • niekontrolowane drżenia ramion lub nóg
  • przewracanie oczami
  • pochrząkiwanie
  • bladość
  • nietrzymanie kału i/lub moczu
  • przygryzienie języka

Pomocna może być umiejętność opisania swojego samopoczucia sprzed napadu. Ponadto, jeśli cierpisz na inne schorzenia, warto zastanowić się, czy w ostatnim czasie nie nastąpiły jakieś zmiany w przyjmowanych lekach.

Istotne jest również zwrócenie uwagi, czy objawy występują zawsze podczas przyjmowania pozycji stojącej, wstawania z pozycji leżącej lub siedzącej albo czy położenie się powoduje ich zanik, ponieważ wszystkie te elementy są wspólnymi cechami spadku ciśnienia krwi podczas wstawania (niedociśnienie ortostatyczne). Osoby z chorobą mięśnia sercowego (niewydolność serca, kardiomiopatia) przyjmujące wiele leków obniżających ciśnienie krwi mogą być szczególnie podatne na ten problem.

Wrażenia ogarniającego ciepła, nudności, zawroty głowy mogą poprzedzać zwykłe omdlenie (czasami nazywane omdleniem wazowagalnym). Nietypowe odczucia, takie jak specyficzny zapach, wrażenie déjà vu lub mimowolne ruchy kończyny przed atakiem mogą wskazywać na padaczkę.

Istotny jest również okres powrotu do normalnego funkcjonowania. Jak długo czułeś(-aś) się źle, zmęczony(-a) lub zdezorientowany(-a) po tym wydarzeniu? Im ten okres jest dłuższy, tym mniejsze prawdopodobieństwo, że przyczyną zdarzenia jest serce.

Zawroty głowy i wrażenie oszołomienia

Wiele osób ma trudność z odróżnieniem zawrotów głowy od wrażenia oszołomienia. Zawroty głowy to wrażenie wirowania otaczającego świata. Zwykle są oznaką problemów z uchem wewnętrznym, a nie z sercem. Mogą one zależeć od pozycji ciała i występować po poruszeniu głową, położeniu się lub zmianie pozycji ciała w łóżku. W przypadku nagłego wystąpienia objawów (bez ostrzeżenia) lub epizodu związanego z bólem w klatce piersiowej czy kołataniem serca przyczyn można upatrywać w chorobie serca.

W niektórych przypadkach przyczynę tych objawów można szybko ustalić już przy pierwszym badaniu. Na przykład spadek ciśnienia krwi na stojąco, który powoduje powtórzenie się objawów, może potwierdzić diagnozę tego, co lekarze nazywają niedociśnieniem ortostatycznym.

Wykazanie migotania przedsionków w badaniu elektrokardiograficznym (EKG) nie wystarczy, aby uznać je za przyczynę objawów. Często podczas wizyty u lekarza wyniki badania fizykalnego oraz badania EKG mogą być prawidłowe, a jedyną wskazówką co do przyczyny objawów będą opisane wyżej informacje zebrane wywiadzie.

Jeśli badanie wskazuje na przyczynę neurologiczną lub problem z uchem wewnętrznym, zwykle niezbędne będzie skierowanie do specjalisty. Jednak w większości przypadków konieczne będzie przeprowadzenie dodatkowych badań kardiologicznych, które pozwolą wykluczyć lub potwierdzić przyczynę sercową, a także ustalić, czy migotanie przedsionków jest odpowiedzialne za objawy występujące u pacjenta.

Do wykluczenia choroby serca (choroby zastawek serca lub mięśnia sercowego) zwykle potrzebne jest wykonanie echokardiogramu (USG serca, inaczej echa serca). Inne badania mogą obejmować przedłużone zapisy akcji serca (rejestratory EKG, które mogą być noszone przez pacjenta, lub wszczepialne urządzenia do bardzo długotrwałego monitorowania EKG, zwane wszczepialnymi rejestratorami arytmii) lub ciśnienia krwi (ambulatoryjne monitorowanie ciśnienia krwi, tzw. holter ciśnieniowy). Są one stosowane w celu uzyskania zapisu w chwili pojawienia się objawów.

Znacznie rzadziej zleca się bardziej szczegółowe badania elektryczne serca (badania elektrofizjologiczne), które wymagają krótkiej hospitalizacji.

Przede wszystkim warto pamiętać, że ustalenie przyczyny omdleń, zawrotów głowy i tymczasowych utrat przytomności często wymaga czasu, a lekarze naprawdę rozumieją, jak bardzo niepokojące mogą być te objawy dla pacjenta. Im więcej informacji o incydencie potrafisz przekazać lekarzowi, tym większa szansa na wczesną diagnozę.


Powiązane strony

Użyteczne narzędzia

Przygotowanie do pierwszej konsultacji z lekarzem – lista kontrolna

Pobieranie

Diagnostyka migotania przedsionków i działania następcze – lista kontrolna

Pobieranie

Przygotowanie do ablacji cewnikowej – lista kontrolna

Pobieranie

Znajdź specjalistę

Dowiedz się więcej

Kliknij, aby wydrukować dostępne narzędzia, które pomogą Ci przygotować się do wizyt