Wat kan mijn arts doen?

Uw huisarts is het eerste aanspreekpunt als het om uw algehele gezondheid gaat. Als uw klachten echter te maken hebben met uw hart, verwijst de huisarts u meestal door naar een hartspecialist, ook wel cardioloog genoemd. U kunt ook worden doorverwezen naar een elektrofysioloog, een cardioloog die gespecialiseerd is in de specifieke behandeling van hartritmestoornissen.

Nuttige onderzoeken

De eerste stap is om na te gaan of er een oorzaak is voor het atriumfibrilleren. Dit gebeurt door middel van een reeks onderzoeken, afhankelijk van uw fysieke conditie.

Een elektrocardiogram, of ECG, is een onderzoek waarbij de elektrische activiteit van uw hart en het hartritme worden geregistreerd. Een ECG is een eenvoudig, pijnloos onderzoek en kan in het ziekenhuis of door uw huisarts worden uitgevoerd. Het neemt doorgaans ongeveer vijf minuten in beslag. Kleine plakkers, of elektroden, worden op uw armen, borst en benen geplakt. Het ECG registreert dan het hartritme en geeft dit als golven weer op een scherm of op papier.

Hartmonitoring wordt meestal uitgevoerd wanneer er een vermoeden van atriumfibrilleren is, maar dit is slechts voor een korte periode. Er worden vier stickers op uw borst geplakt die via draden verbonden zijn met een kleine draagbare monitor. Deze monitor kan aan een riem worden vastgeklikt of om de nek worden gedragen. Uw hart wordt 24 tot 48 uur lang gemonitord. Sinds kort gebruiken sommige ziekenhuizen een ECG-pleister met waterdichte lijm die 7-14 dagen kan worden gedragen.

Met een echografie van het hart (een transthoracaal echocardiogram) kunnen bewegende beelden van uw hart worden gemaakt, waarbij wordt gekeken naar de grootte en sterkte van de hartkamers en de werking van de hartkleppen. Dit is pijnloos en duurt 15-20 minuten.

Een andere mogelijkheid is dat een arts een nauwkeuriger beeld van uw hart wil krijgen met behulp van een slokdarmechocardiogram, ook wel transoesofageaal echocardiogram of ‘TEE’. Hierbij wordt een flexibele slang door de mond en de slokdarm ingebracht door deze in te slikken. Met ultrasoon geluid worden gedetailleerde beelden van het hart gemaakt.

Als uw arts diabetes vermoedt, kan dit met bloedonderzoek worden nagegaan. Het kan nodig zijn uw bloeddruk steeds nauwkeurig te controleren. Als u hevig snurkt of ’s nachts gedurende korte perioden stopt met ademen en overdag in slaap valt, kan uw arts u doorverwijzen voor een slaaponderzoek om te kijken of er sprake is van obstructieve slaapapneu. Bent u te zwaar, dan kan uw arts u advies geven over lichaamsbeweging, diëten en afslankprogramma’s.

Medicatie

Om atriumfibrilleren onder controle te krijgen, worden antiaritmica gebruikt. Deze geneesmiddelen herstellen het natuurlijke hartritme en reguleren de hartslag. Welk type antiaritmica wordt aanbevolen, hangt af van het soort atriumfibrilleren dat u heeft, de gezondheid van uw hart, andere voorgeschreven medicijnen en eventuele bijwerkingen daarvan.

Wat is cardioversie?

Cardioversie, ook wel elektrische cardioversie, is een behandeling waarbij een hartritmestoornis met een elektrische schock wordt beeindigd.  Dit wordt alleen gedaan bij mensen die atriumfibrilleren hebben en bij wie het ritme heel snel weer normaal moet worden omdat het zeer onaangenaam is, of bij mensen die al dagenlang last hebben van atriumfibrilleren en bij wie het ritme niet vanzelf weer normaal wordt. Door een defibrillator wordt een elektrische schok toegediend via twee plakkers, één aan de voorkant en één aan de zijkant of achterkant van de borstkas. Voordat de schok wordt toegediend, krijgt de patiënt ofwel een algehele narcose of een zware sedatie, zodat hij de schok niet voelt.

Ablatie bij atriumfibrilleren

Ablatie is een behandeling van atriumfibrilleren waarbij via zorgvuldig gerichte verbranding of bevriezing doelbewust littekens in de atria worden gemaakt. Die littekens fungeren als isolatie en blokkeren de abnormale elektrische impulsen die het abnormale ritme veroorzaken. Ablatie bij atriumfibrilleren wordt gewoonlijk toegepast wanneer geneesmiddelen of andere behandelingen niet blijken te werken, maar kan, afhankelijk van de patiënt, ook als eerste behandeling worden ingezet. De procedure wordt uitgevoerd door een dunne draad, of katheter, in een ader boven het been in te brengen en naar de binnenkant van het hart te leiden. De ingreep neemt enkele uren in beslag en kan worden uitgevoerd onder plaatselijke verdoving en sedatie of onder algehele narcose. Ablaties worden uitgevoerd in gespecialiseerde ziekenhuizen door cardioloog-elektrofysiologen.

Een beroerte voorkomen

Er is sprake van een beroerte wanneer de bloedtoevoer naar de hersenen wordt onderbroken of afgesneden en de hersencellen beschadigd raken of afsterven. Om de hersenen gezond te houden, is er een voortdurende toevoer van zuurstof en vitale voedingsstoffen via het bloed nodig.

Om de kans op een beroerte te vermijden, wordt aanbevolen regelmatig te bewegen, gezond te eten, niet te roken en drinken en onderliggende aandoeningen zoals hoge bloeddruk en diabetes onder controle te houden.

Atriumfibrilleren kan rechtstreeks beroertes veroorzaken. Door AF kan de bloedtoevoer in het linkeratrium zodanig worden afgeremd dat het kan gaan stollen. Als er dan een stolsel gevormd wordt dat vervolgens loskomt en uit het hart wordt gepompt, gaat het meestal via de bloedsomloop naar de hersenen, waar het een slagader blokkeert en een beroerte veroorzaakt. Bij mensen met AF die een hoog risico lopen op een beroerte, worden medicijnen gebruikt die bloedverdunners worden genoemd. Deze verlagen het risico door stolsels te voorkomen. Het kan gaan om warfarine (een vitamine K-antagonist) of directe orale anticoagulantia (DOAC’s, ook bekend als NOAC’s), zoals apixaban, dabigatran, rivaroxaban en edoxaban. Uw arts kan samen met u bepalen of u een hoog risico loopt en behandeling nodig hebt aan de hand van de CHADS-VASc-score en zal u advies geven over welk antistollingsmiddel het beste voor u is.

Hartfalen voorkomen

Bij mensen die voortdurend last hebben van atriumfibrilleren (aanhoudend of permanent AF) is het belangrijk ervoor te zorgen dat de hartslag niet aldoor te hoog is. Uw arts zal uw hartslag in rust meten en zo nodig medicijnen voorschrijven om deze te vertragen.