{"id":1542,"date":"2020-03-03T11:57:33","date_gmt":"2020-03-03T11:57:33","guid":{"rendered":"https:\/\/www.afibmatters.org\/co-moze-zrobic-moj-lekarz\/jak-zapobiegac-udarowi\/"},"modified":"2022-09-26T12:06:04","modified_gmt":"2022-09-26T11:06:04","slug":"jak-zapobiegac-udarowi","status":"publish","type":"page","link":"https:\/\/www.afibmatters.org\/pl\/co-moze-zrobic-moj-lekarz\/jak-zapobiegac-udarowi\/","title":{"rendered":"Jak zapobiega\u0107 udarowi"},"content":{"rendered":"

Dlaczego zagra\u017ca mi udar m\u00f3zgu?<\/h3>\n

\"\"<\/p>\n

W migotaniu przedsionk\u00f3w skurcz przedsionk\u00f3w zmniejsza si\u0119, powoduj\u0105c spowolnienie, a nawet zast\u00f3j krwi i formowanie zakrzep\u00f3w. Taki zakrzep mo\u017ce dosta\u0107 si\u0119 do uk\u0142adu kr\u0105\u017cenia prowadz\u0105c do udaru m\u00f3zgu lub zatorowo\u015bci obwodowej. Ryzyko formowania si\u0119 zakrzep\u00f3w jest wi\u0119ksze, je\u015bli u pacjenta wyst\u0119puj\u0105 okre\u015blone choroby wsp\u00f3\u0142istniej\u0105ce lub czynniki, takie jak wysokie ci\u015bnienie krwi czy zaawansowany wiek. Aby zapobiec udarowi u pacjent\u00f3w w grupie wy\u017cszego ryzyka, zwykle zaleca si\u0119 stosowanie lek\u00f3w potocznie nazywanych lekami rozrzedzaj\u0105cymi krew (antykoagulanty). Lekarz okre\u015bli ryzyko i om\u00f3wi z pacjentem korzy\u015bci i mo\u017cliwe zagro\u017cenia zwi\u0105zane z przyjmowaniem lek\u00f3w rozrzedzaj\u0105cych krew. Decyzj\u0119 o ewentualnym przyjmowaniu lub nieprzyjmowaniu takiego leku nale\u017cy podj\u0105\u0107 wsp\u00f3lnie z lekarzem (\u201ewsp\u00f3lny proces decyzyjny\u201d). <\/p>\n

Aby dowiedzie\u0107 si\u0119 wi\u0119cej na temat wsp\u00f3lnego procesu decyzyjnego przy leczeniu przeciwzakrzepowym i dlaczego aktywny udzia\u0142 w podejmowaniu decyzji jest tak istotny, przeczytaj poni\u017cszy artyku\u0142 napisany specjalnie dla pacjent\u00f3w:<\/p>\n

\n

\u201eWsp\u00f3lne podejmowanie decyzji przez pacjent\u00f3w, cz\u0142onk\u00f3w rodziny i pracownik\u00f3w s\u0142u\u017cby zdrowia o rozpocz\u0119ciu leczenia z zastosowaniem lek\u00f3w rozrzedzaj\u0105cych krew w celu zapobiegania udarowi u pacjent\u00f3w z nieregularnym rytmem serca.\u201d (European Journal of Cardiovascular Nursing, Science for Patients).<\/a><\/p><\/blockquote>\n<\/div>\n

 <\/p>\n

Jakie jest ryzyko wyst\u0105pienia u mnie udaru?<\/h3>\n

Lekarz prawdopodobnie om\u00f3wi z pacjentem ryzyko udaru przy migotaniu przedsionk\u00f3w. Ryzyko udaru m\u00f3zgu obliczane jest za pomoc\u0105 skali CHA2DS2- VASc. Nast\u0119puj\u0105ce schorzenia zwi\u0119kszaj\u0105 ryzyko; zastoinowa niewydolno\u015b\u0107 serca \u2013 1 punkt, wysokie ci\u015bnienie krwi \u2013 1 punkt, wiek \u2265 65 \u2013 1 punkt, \u2265 75 \u2013 2 punkty, cukrzyca \u2013 1 punkt, udar m\u00f3zgu lub przej\u015bciowy atak niedokrwienny w wywiadzie \u2013 2 punkty, choroba sercowo-naczyniowa (choroba t\u0119tnic obwodowych, przebyty zawa\u0142 mi\u0119\u015bnia sercowego, mia\u017cd\u017cyca aorty) \u2013 1 punkt, i p\u0142e\u0107 \u017ce\u0144ska r\u00f3wnie\u017c 1 punkt.<\/p>\n

W zale\u017cno\u015bci od liczby punkt\u00f3w, a zatem od wyniku na skali CHA2DS2-VASc, ryzyko wyst\u0105pienia udaru wzrasta z 1,3% rocznie (je\u015bli wynik na skali CHA2DS2- VASc = 1) do 15,2% rocznie (je\u015bli wynika na skali CHA2DS2- VASc = 9).<\/p>\n

Ocena ryzyka udaru m\u00f3zgu w przypadku migotania przedsionk\u00f3w \u2013 kalkulator internetowy<\/strong><\/a><\/p>\n

U niekt\u00f3rych os\u00f3b napady migotania przedsionk\u00f3w ust\u0119puj\u0105 samoistnie i czasami s\u0105 bezobjawowe. W zale\u017cno\u015bci od ryzyka udaru m\u00f3zgu pacjent mo\u017ce wymaga\u0107 do\u017cywotniego leczenia lekami przeciwzakrzepowymi, nawet po przywr\u00f3ceniu prawid\u0142owego rytmu.<\/p>\n

Leki rozrzedzaj\u0105ce krew (leki przeciwzakrzepowe)<\/h3>\n

Leki rozrzedzaj\u0105ce krew to leki wyd\u0142u\u017caj\u0105ce czas krzepni\u0119cia krwi, zapobiegaj\u0105ce tworzeniu si\u0119 zakrzep\u00f3w. Lekami rozrzedzaj\u0105cymi krew mog\u0105 by\u0107 antagoni\u015bci witaminy K lub doustne leki przeciwzakrzepowe nieb\u0119d\u0105ce antagonistami witaminy K, nazywane r\u00f3wnie\u017c nowymi doustnymi lekami przeciwzakrzepowymi\/doustnymi lekami przeciwzakrzepowymi nowej generacji (NOAC) lub bezpo\u015brednimi doustnymi lekami przeciwzakrzepowymi (DOAC).<\/p>\n

\"\"<\/p>\n

Antagoni\u015bci witaminy K<\/strong>
\n(warfaryna, acenokumarol, fenprokumon)
\nAntagoni\u015bci witaminy K to najstarsze stosowane antykoagulanty. Obni\u017caj\u0105 one zdolno\u015b\u0107 krwi do tworzenia zakrzep\u00f3w. Je\u015bli lekarz przepisze pacjentowi kt\u00f3rykolwiek z tych lek\u00f3w, pacjent powinien \u015bci\u015ble przestrzega\u0107 zalece\u0144 lekarza.<\/p>\n

Konieczne jest przeprowadzanie regularnych bada\u0144 krwi w celu monitorowania dzia\u0142ania leku rozrzedzaj\u0105cego krew. Pomiar dzia\u0142ania leku rozrzedzaj\u0105cego krew wykonuje si\u0119 na podstawie tzw. INR (mi\u0119dzynarodowego wsp\u00f3\u0142czynnika znormalizowanego). U os\u00f3b nieprzyjmuj\u0105cych antykoagulant\u00f3w, wska\u017anik krzepni\u0119cia krwi INR wynosi zazwyczaj oko\u0142o 1. Aby zmniejszy\u0107 ryzyko udaru m\u00f3zgu u os\u00f3b z migotaniem, poziom INR powinien wynosi\u0107 mi\u0119dzy 2 a 3. Dawka lek\u00f3w jest nast\u0119pnie indywidualnie dostosowywana na podstawie wyniku tego pomiaru. Niezwykle wa\u017cne jest, aby regularnie poddawa\u0107 si\u0119 badaniom krwi w celu upewnienia si\u0119, \u017ce stosowana dawka jest prawid\u0142owa i nie stwarza ryzyka. Poziomy dawek mog\u0105 r\u00f3\u017cni\u0107 si\u0119 u poszczeg\u00f3lnych pacjent\u00f3w, a tak\u017ce okresowo u tego samego pacjenta.<\/p>\n

Prosz\u0119 r\u00f3wnie\u017c pami\u0119ta\u0107, \u017ce pokarmy o du\u017cej zawarto\u015bci witaminy K mog\u0105 ogranicza\u0107 skuteczno\u015b\u0107 preparat\u00f3w rozrzedzaj\u0105cych krew. Je\u015bli dieta osoby z migotaniem przedsionk\u00f3w obfituje w produkty o du\u017cej zawarto\u015bci witaminy K, mo\u017ce okaza\u0107 si\u0119 konieczne zwi\u0119kszenie dawki leku rozrzedzaj\u0105cego krew.<\/p>\n

NOAC<\/strong>
\nDo lek\u00f3w tych nale\u017c\u0105 dabigatran, rywaroksaban, apiksaban i edoksaban. Ich okres dzia\u0142ania jest kr\u00f3tszy ni\u017c antagonist\u00f3w witaminy K i zazwyczaj nie wymagaj\u0105 regularnych bada\u0144 krwi ani monitorowania przez lekarza.<\/p>\n

U pacjent\u00f3w przyjmuj\u0105cych preparaty z grupy NOAC, lekarz musi monitorowa\u0107 funkcj\u0119 nerek. W przypadku pogorszenia czynno\u015bci nerek konieczne mo\u017ce okaza\u0107 si\u0119 zmniejszenie dawki leku.<\/p>\n

Mo\u017cna je stosowa\u0107 bez monitorowania INR i nie wchodz\u0105 w interakcje ze spo\u017cywanymi przez pacjenta produktami spo\u017cywczymi, innymi lekami ani alkoholem. Dabigatran i apiksaban nale\u017cy za\u017cywa\u0107 dwa razy dziennie, za\u015b rywaroksaban i edoksaban mo\u017cna przyjmowa\u0107 raz dziennie. Jest niezwykle istotne, aby NOAC przyjmowa\u0107 codziennie zgodnie z instrukcjami lekarza.<\/p>\n

Dzia\u0142ania niepo\u017c\u0105dane<\/h3>\n

Ryzyko krwawienia (w przypadku stosowania lek\u00f3w przeciwzakrzepowych)<\/strong><\/p>\n

Najcz\u0119stszym skutkiem ubocznym wszystkich lek\u00f3w rozrzedzaj\u0105cych krew jest krwawienie. W wi\u0119kszo\u015bci przypadk\u00f3w krwawienie nie jest powa\u017cne. Mo\u017ce wyst\u0105pi\u0107 wylew podsk\u00f3rny lub niewielkie krwawienie z nosa. U oko\u0142o 1\u20132% os\u00f3b za\u017cywaj\u0105cych leki rozrzedzaj\u0105ce krew dochodzi do powa\u017cniejszych krwawie\u0144, kt\u00f3re mog\u0105 wymaga\u0107 transfuzji krwi oraz przerwania leczenia takimi preparatami. Najpowa\u017cniejszym skutkiem ubocznym leczenia lekami rozrzedzaj\u0105cymi krew jest krwawienie do m\u00f3zgu, okre\u015blanym \u015br\u00f3dczaszkowym. Porozmawiaj z lekarzem o swoich obawach dotycz\u0105cych ryzyka krwawienia w zwi\u0105zku z za\u017cywaniem preparat\u00f3w rozrzedzaj\u0105cych krew. Lekarz oceni tw\u00f3j indywidualny poziom ryzyka udaru m\u00f3zgu oraz krwawienia w zwi\u0105zku z za\u017cywaniem takich lek\u00f3w.<\/p>\n

Lekarz zanim zaproponuje pacjentowi jeden z lek\u00f3w rozrzedzaj\u0105cych krew mo\u017ce obliczy\u0107 poziom ryzyka krwawienia za pomoc\u0105 skali ryzyka. Przyk\u0142adem cz\u0119sto stosowanej skali ryzyka jest HAS-BLED.<\/p>\n

Ocena ryzyka krwawienia u os\u00f3b przyjmuj\u0105cych leki rozrzedzaj\u0105ce krew \u2013 kalkulator internetowy<\/strong><\/p>\n

 <\/p>\n

Urz\u0105dzenia (okludery) do zamykania uszka lewego przedsionka (LAA)<\/strong>
\nLekarz mo\u017ce r\u00f3wnie\u017c zaproponowa\u0107 zabieg zamkni\u0119cia uszka lewego przedsionka (tw\u00f3r nale\u017c\u0105cy do lewego przedsionka serca), gdzie cz\u0119sto tworz\u0105 si\u0119 zakrzepy.<\/p>\n

Zabieg jest przezsk\u00f3rny i przeprowadzany z zastosowaniem znieczulenia miejscowego. Cewnik wprowadza si\u0119 przez \u017cy\u0142\u0119 w pachwinie i umieszcza w lewej g\u00f3rnej komorze (lewym przedsionku) serca. Lekarz doprowadza do uszka przyrz\u0105d przypominaj\u0105cy zatyczk\u0119 (okluder lewego przedsionka), kt\u00f3ry jest zwini\u0119ty, a nast\u0119pnie rozwija go, aby ca\u0142kowicie zamkn\u0105\u0107 jam\u0119 uszka lewego przedsionka. G\u0142\u00f3wnym celem zamkni\u0119cia uszka lewego przedsionka jest zapobie\u017cenie przedostaniu si\u0119 skrzepu z lewego uszka przedsionka do lewego przedsionka i komory. Zabieg zaleca si\u0119 g\u0142\u00f3wnie pacjentom, u kt\u00f3rych wyst\u0119puje zwi\u0119kszone ryzyko zakrzep\u00f3w i przeciwwskazanie do stosowania lek\u00f3w przeciwzakrzepowych ze wzgl\u0119du na bardzo wysokie ryzyko krwawienia (cz\u0119sto z powodu wcze\u015bniejszych zdarze\u0144 zagra\u017caj\u0105cych \u017cyciu).<\/p>\n

 <\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Dlaczego zagra\u017ca mi udar m\u00f3zgu? W migotaniu przedsionk\u00f3w skurcz przedsionk\u00f3w zmniejsza si\u0119, powoduj\u0105c spowolnienie, a nawet zast\u00f3j krwi i formowanie zakrzep\u00f3w. Taki zakrzep mo\u017ce dosta\u0107 si\u0119 do uk\u0142adu kr\u0105\u017cenia prowadz\u0105c do udaru m\u00f3zgu lub zatorowo\u015bci obwodowej. Ryzyko formowania si\u0119 zakrzep\u00f3w jest wi\u0119ksze, je\u015bli u pacjenta wyst\u0119puj\u0105 okre\u015blone choroby wsp\u00f3\u0142istniej\u0105ce lub czynniki, takie jak wysokie ci\u015bnienie […]<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":0,"parent":1469,"menu_order":20,"comment_status":"closed","ping_status":"closed","template":"","meta":[],"categories":[59],"tags":[],"acf":[],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.afibmatters.org\/pl\/wp-json\/wp\/v2\/pages\/1542"}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.afibmatters.org\/pl\/wp-json\/wp\/v2\/pages"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.afibmatters.org\/pl\/wp-json\/wp\/v2\/types\/page"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.afibmatters.org\/pl\/wp-json\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.afibmatters.org\/pl\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=1542"}],"version-history":[{"count":3,"href":"https:\/\/www.afibmatters.org\/pl\/wp-json\/wp\/v2\/pages\/1542\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":7410,"href":"https:\/\/www.afibmatters.org\/pl\/wp-json\/wp\/v2\/pages\/1542\/revisions\/7410"}],"up":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.afibmatters.org\/pl\/wp-json\/wp\/v2\/pages\/1469"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.afibmatters.org\/pl\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=1542"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.afibmatters.org\/pl\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=1542"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.afibmatters.org\/pl\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=1542"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}